ĐÍCH XÁC CHÁN LÀ GÌ
Nó là hiện tượng tâm linh lớn lao. Đó là lí do tại sao trâu không
chán; chúng có vẻ hài lòng và tận hưởng hoàn hảo. Chỉ con người mới chán.
Và trong con người nữa, chỉ những người rất tài năng, thông minh, họ mới
chán. Người ngu không chán. Họ hài lòng hoàn hảo làm việc của họ, kiếm tiền,
làm ra số dư ngân hàng lớn hơn, nuôi con cái, sinh sản, ăn uống, ngồi trong rạp
chiếu bóng, đi tới khách sạn, tham gia vào cái này cái nọ. Họ đang tận hưởng! Họ
không chán. Họ là kiểu thấp nhất; họ thực sự thuộc về thế giới của trâu. Họ
chưa là người.
Một người trở thành con người khi người đó bắt đầu cảm thấy chán. Bạn
có thể thấy điều đó: đứa trẻ thông minh nhất sẽ là đứa trẻ bị chán nhất – vì
không cái gì có thể giữ mối quan tâm của nó lâu được.
Sớm hay muộn nó loạng choạng vớ phải sự kiện này và hỏi, “Bây giờ thì
cái gì đây? Cái gì tiếp? Điều này bị kết thúc rồi. Mình đã thấy trò chơi này,
mình đã nhìn vào trong nó, mình đã mở nó ra, mình đã phân tích nó, bây giờ mình
được kết thúc rồi – cái gì tiếp đây?” chẳng mấy chốc nó bắt đầu kết thúc mọi thứ.
Đến lúc nó trở thành thanh niên, nó đã bị chán rồi.
Phật đã hoàn toàn bị chán. Ông ấy rời bỏ vương quốc khi ông ấy mới chỉ
hai mươi chín tuổi, tại đỉnh của tuổi thanh xuân. Ông ấy đã hoàn toàn bị chán –
với đàn bà, với rượu, với của cải, với vương quốc, với mọi thứ. Ông ấy đã thấy
tất cả, ông ấy đã thấy thấu suốt. Ông ấy đã bị chán. Ông ấy từ bỏ thế giới
không phải vì thế giới sai, nhớ lấy. Về truyền thống người ta nói là ông ấy đã
từ bỏ thế giới vì thế giới là xấu – điều đó là tuyệt đối vô nghĩa. Ông ấy đã từ
bỏ thế giới vì ông ấy đã trở nên chán với nó thế.
Nó không xấu, nó cũng không tốt. Nếu bạn thông minh, nó là chán. Nếu bạn
ngu xuẩn, bạn có thể tiếp tục. Thế thì nó là vòng quay ngựa gỗ; thế thì bạn đi
từ cảm giác này sang cảm giác khác. Bạn quan tâm tới điều tầm thường và bạ liên
tục lặp lại và bạn không đủ ý thức để thấy ra việc lặp lại – rằng hôm qua bạn
cũng đã từng làm điều này, và hôm nay bạn cũng đang làm, và lần nữa bạn đang tưởng
tượng ngày mai làm cùng điều đó lần nữa. Bạn phải thực sự không thông minh. Làm
sao thông minh có thể tránh được chán? Điều đó là không thể được. Thông minh có
nghĩa là nhìn thấy mọi thứ như chúng vậy.
Phật rời bỏ thế giới từ việc chán; hoàn toàn bị chán, ông ấy chạy xa
khỏi thế giới. Và vậy thì ông ấy đã làm gì trong sáu năm ngồi trong những rừng
đó? Ông ấy đã ngày càng bị chán hơn. Bạn có thể làm được gì, khi ngồi trong rừng?
– quan sát hơi thở của bạn, nhìn vào rốn bạn, hết ngày nọ tới ngày kia, năm nọ
tới năm kia. Ông ấy đã tạo ra cái chán đó tới đỉnh tối thượng của nó, và một
đêm nó biến mất. Nó biến mất theo cách riêng của nó.
Nếu bạn đạt tới đỉnh… lối rẽ tới. Nó tới! Và với lối rẽ đó của dòng chảy,
ánh sáng đi vào trong bản thể bạn – bạn biến mất, chỉ ánh sáng còn lại. Và với
ánh sáng, vui mừng tới. Bạn tràn đầy vui vẻ – bạn không hiện hữu, nhưng tràn đầy
vui vẻ – không vì lí do gì hết cả. Vui vẻ đơn giản sôi lên trong bản thể bạn.
Người thường vui vì lí do nào đó – người đó đã rơi vào yêu với người
đàn bà mới hay người đàn ông mới và người đó vui. Niềm vui của người đó là tạm
thời.
Ngày mai người đó sẽ bị chán ngán với người đàn bà này và người đó sẽ
bắt đầu tìm người đàn bà khác.
Người thường vui vì người đó mới có chiếc xe hơi mới; ngày mai người
đó sẽ phải tìm xe khác. Điều đó liên tục diễn ra mãi… và người đó không bao giờ
thấy ra vấn đề của nó, rằng bao giờ cũng vậy, chung cuộc, bạn bị chán. Làm bất
kì cái gì – chung cuộc bạn đều bị chán. Mọi hành động đều đem tới chán.Người
thông minh thấy điều đó. Bạn càng thấy sớm, bạn càng chứng tỏ thông minh hơn.
Thế thì cái gì còn lại?
Thế thì chỉ chán còn lại, và người ta phải suy ngẫm về nó. Không có
cách nào thoát khỏi nó. Thế thì đi vào trong nó đi. Xem nó dẫn tới đâu. Và nếu
bạn có thể cứ đi vào trong nó, nó dẫn vào chứng ngộ.
Chỉ người mới có khả năng chán, và chỉ người mới có khả năng chứng ngộ.
st
