VẤN ĐÁP PHẬT HỌC: BỮA CƠM CỦA CUNDA CÓ VẤN ĐỀ
- Thưa đại đức! Trẫm nghe rằng, người thợ rèn Cunda dâng vật thực cho
Đức Thế Tôn thọ thực lần cuối cùng trước khi Ngài Niết bàn. Và, lần thọ thực ấy
Đức Thế Tôn bị nhiễm bệnh lỵ huyết trầm trọng gần dứt sinh mạng, có phải thế
không ạ?
- Thưa vâng.
- Vì thọ vật thực của Cunda dâng cúng mà Đức Thế Tôn bị nhiễm bệnh gần
dứt sanh mạng - thế mà Đức Thế Tôn lại nói với ngài Ànanda rằng: "Ông hãy
nói cho tứ chúng biết rằng, bữa ăn của nàng Sujàtà dâng Như Lai trước khi thành
tựu đạo quả, và bữa ăn của Cunda dâng cúng trước khi Như Lai Niết bàn; cả hai bữa
ăn ấy đem lại phước báu bằng nhau, tạo quả bằng nhau; và quý báu, cao thượng
hơn tất cả sự cúng dường khác. Nghiệp tốt của hai bữa ăn ấy sẽ trổ quả hạnh
phúc nhiều đời, tuổi thọ cao, tài sản, danh vọng đều thịnh mãn, thường hưởng được
phước báu cảnh trời hoặc cảnh vua chúa quyền quý cao sang!"
Thưa đại đức! Bữa cơm cúng dường của nàng Sujàtà thì có thể, nhưng bữa
cơm của Cunda thì không thể, nó tồn tại nhiều nghi vấn, khúc mắt! Phước báu cao
thượng cái kiểu gì mà làm cho Đức Thế Tôn gần chết? Phước báu cao thượng là do
Cunda trộn lẫn thuốc độc gì chăng? Phước báu cao thượng là vì Cunda đã làm cho
nhắm lại con mắt của loài người, của Đế Thích, của phạm thiên chăng?
Đại đức hãy giải nghi vấn nạn ấy đi! Nếu không giải nghi được - thì
chúng ngoại đạo sẽ nói to, miệng truyền miệng, tai truyền tai rằng: Ông Cồ Đàm
già rồi mà còn tham vật thực quá độ, đã thọ thực quá nhiều, sức nóng của tâm
tham và bao tử thiêu đốt nên ra máu gần chết!
Vậy xin đại đức hãy sử dụng trí tuệ biện tài mà giải đáp cho, trẫm
mang ơn lắm vậy!
- Tâu đại vương! Đức Thế Tôn vốn là Đấng Toàn Tri Diệu Giác nên ngài
biết rõ nhân, quả, duyên, báo của chúng sanh hơn những người khác chứ?
- Thưa vâng!
- Thế những tin truyền của ngoại đạo có thẩm quyền về sự thật không?
Có đáng tin và nghe theo không? Có phản ánh đúng nhân, quả, duyên, báo... như
trình độ tuệ giác của đấng Tòan Tri không?
- Thưa không!
- Vậy thì sự lo lắng của đại vương không có cơ sở! Vì Đức Thế Tôn thấy
rõ nhân, quả, duyên, báo... của chúng sanh nên ngài nói rằng, bữa ăn dâng cúng
của nàng Sujàtà trước khi Như Lai thành đạo và bữa ăn dâng cúng của người thợ
rèn Cunda trước khi Như Lai Nhập Diệt; có phước báu đồng nhau, trổ quả giống
nhau và quý báu hơn tất cả sự cúng dường khác; ấy là lời nói dựa theo sự thật,
dựa theo sự thấy, biết của Đức Tôn Sư!
- Có thể là như thế, nhưng bữa ăn của ông Cunda, giả dụ có trộn thuốc
độc làm Đức Phật thọ bệnh... cũng phước báu cao thượng hay sao?
- Đại vương, Đức Thế Tôn nói "bữa ăn trước khi Như Lai thành đạo
và bữa ăn trước khi Như Lai Niết bàn" chứ không liên hệ đến chuyện
"trong bữa ăn ấy có món gì, sang hay hèn, thượng vị hay hạ vị, cứng hoặc mềm,
có chất bổ hay có thuốc độc"!
- Xin đại đức giảng cho nghe điều đó!
- Vâng, ví như món ăn của nàng Sujàtà là cơm trộn sữa, món ăn của
Cunda là thịt heo rừng hay một loại nấm, món ăn của chư thiên có mỹ vị tuyệt hảo;
tức là các món ăn có ngon dở có khác nhau nhưng quả và phước vẫn đồng đều, tâu
đại vương!
- Sao lại có chuyện món ăn chư thiên ở đây!
- Vâng, chuyện ấy đại vương không hiểu và cũng rất nhiều người không
hiểu, là ngày Cunda dâng cúng bữa ăn cuối; chư thiên rất hoan hỷ nên họ đã cùng
nhau dâng vật thực mỹ vị cõi trời, trộn chung với vật thực của Cunda! Và chính
chư thiên ấy, sau này, cũng hưởng được phước quả đồng đẳng với Cunda, với
Sujàtà!
- Vâng, nhưng cho đến giờ này trẫm vẫn chưa nghe xuôi tai về món ăn của
Cunda làm Đức Phật nhuốm bệnh!
- Nhuốm bệnh lại là chuyện khác nữa, tâu đại vương! Nhuốm bệnh của Đức
Phật không liên hệ gì đến phước quả của Cunda cả, tâu đại vương!
- Tại sao lại thế được?
- Tại vì có thân ắt có bệnh, già lão thì cơ thể suy nhược, khí kém,
huyết hư là chuyện thường. Cơ thể Đức Thế Tôn đã già yếu, lại đã nhuốm bệnh cách
đó ít lâu, sau khi an cư mùa mưa tại vườn xoài của cô Ampapàli chứ không phải tại
bữa cơm của Cunda. Bữa cơm của Cunda chỉ như là giọt nước cuối cùng để cho cái
bát đầy nước tràn đổ ra ngoài, đại vương có hiểu điều đó không?
- Trẫm chưa hiểu lắm!
- Tâu đại vương! Ví như một dòng nước chảy bình thường chỉ tạo nên một
khe rãnh nhỏ, nhưng nếu trời đổ thêm nhiều trận mưa lớn, dòng nước sẽ chảy mạnh,
khe rãnh nhỏ kia sẽ bị xé thành rãnh lớn hơn, thành khe sâu, thành vực! Kim
thân Đức Thế Tôn đã già yếu, đã suy kiệt, lại vừa bị bệnh chưa lành hẳn, thì bữa
cơm của Cunda là nguyên nhân cuối cùng, ví như giọt nước cuối cùng ở trên - đã
làm cho Đức Tôn Sư lâm trọng bệnh, cũng là lẽ thường thôi, phải không đại
vương?
- Thưa vâng!
- Ví như có đống lửa lớn, có người đem cỏ khô và bổi nhuyễn bỏ thêm
vào - thì đống lửa kia sẽ cháy dữ dội hơn bội phần. Cũng thế, cơ thể Đức Thế
Tôn đã già lão, suy yếu, đã bệnh... ăn thêm bữa cơm của Cunda sẽ làm cho sự già
lão, suy yếu tăng thêm, bệnh tình sẽ tăng thêm, cũng là điều dễ hiểu thôi, phải
không đại vương?
- Thưa vâng!
- Ví như một người đau bụng từ trước, bây giờ ăn thêm ít vật thực lạ
vào, bụng lại sình chướng, đau đớn hơn lúc trước một cách dữ dội. Nhục thân của
Đức Đại Giác cũng y như thế đó, tâu đại vương!
- Bây giờ thì trẫm đã thông tỏ nhờ những ví dụ của đại đức! Tuy nhiên,
phước báu đồng nhau và trả quả giống nhau, trẫm vẫn chưa hiểu lý do tại sao?
- Tâu đại vương! Sở dĩ phước báu đồng nhau và trả quả giống nhau là do
từ hai bữa ăn ấy có liên hệ đến pháp!
- Xin đại đức hãy giảng giải cho trẫm được thông suốt.
- Vâng, từ bữa ăn của nàng Sujàtà, Đức Thế Tôn thành đạo, đắc quả
Chánh Đẳng Giác, ngài nhập cửu định, đi cả chiều thuận và chiều nghịch. Từ bữa
cơm của Cunda, Đức Thế Tôn Niết bàn, ngài cũng nhập cửu định, đi từ chiều xuôi
đến chiều ngược, tâu đại vương!
- Thế ra trong khoảng thời gian bốn mươi lăm năm hoằng hóa của Đức Thế
Tôn, ngài chưa nhập cửu định, chiều thuận và chiều nghịch lần nào nữa hay sao?
- Thưa không. Chỉ có hai lần ấy thôi. Nhờ phước báu đưa đến pháp nhập
định thuận, nghịch như vậy, nên nó sẽ trổ quả cao thượng, thù thắng bằng nhau;
và nó quý báu hơn bất kỳ sự cúng dường nào trong suốt cuộc đời của Đức Thế Tôn,
tâu đại vương!
- Bây giờ thì trẫm đã phủi được lớp bụi trong mắt mình rồi, thưa đại đức!
Đại đức Na-tiên mỉm cười:
- Thật ra, mắt đại vương vốn không có bụi đâu, có sự tưởng lầm nào đấy
chăng?
- Thật là chí lí!
Đức vua Mi-lan-đà lòng đầy hoan hỷ.
-ST-
