VẤN ĐÁP PHẬT HỌC: TỲ KHEO TẠO NGHIỆP DO KHÔNG BIẾT, TẠI SAO LẠI KHÔNG CÓ TỘI
- Thưa đại đức! Đức Thế Tôn có dạy rằng: "Người nào không biết rõ
ác nghiệp mà tạo ác nghiệp như sát sanh, trộm cắp v.v... thì bị tội nặng".
Một chỗ khác, Đức Thập Lực Tuệ lại thuyết ở trong luật rằng: "Tỳ khưu tạo
ác nghiệp do không biết thì không phạm tội". Thế thì nếu ta tin theo lời
thuyết trước thì không thể tin theo lời thuyết sau. Hai lời thuyết đó như hai
con đường không thể gặp nhau hoặc như cách nhau một cái biển mênh mông khó vượt
qua! Mong rằng đại đức hãy giải nghi cho trẫm.
- Thật dễ dàng thôi, tâu đại vương! Người nào không biết rõ ác nghiệp
mà tạo ác nghiệp - có nghĩa là không biết rõ ác nghiệp nhưng đã tạo ác nghiệp ấy
do cố ý, do cố tình, do tưởng biết, do tâm tạo tác - nên phải bị tội báo nặng,
đó là điều dĩ nhiên. Nhưng trong luật, Đức Thế Tôn nói rằng, chư tỳ khưu tạo ác
nghiệp do không biết, không phạm tội! Không biết mà tạo ác nghiệp, có nghĩa là
có tạo ác nghiệp nhưng do không cố ý, không cố tình, do không tưởng biết, do
tâm không tạo tác - nên không có tội!
Nói tóm lại, nếu đại vương để ý một bên là có tác ý, cố ý - một bên là
không tác ý, không cố ý thì đại vương sẽ rõ biết đâu có tội, đâu không tội, và
như thế thì đại vương sẽ không còn thắc mắc nữa.
- Vâng, vâng! Trẫm hiểu rồi! quả là đơn giản.
-ST-
